czwartek, 23 października 2014

Małkinia Górna

Zwiedzając mazowiecki powiat ostrowski, odwiedziłem leżącą pomiędzy Brokiem, a Nurem wieś - Małkinię Górną. Pomimo, że osada ta nigdy nie była formalnie miastem, to jest od obu powyższych miejscowości większa i poza Ostrowią, pełni najważniejszą rolę w tym regionie. Niewątpliwie stało się tak za sprawą ulokowania w Małkini stacji kolei Warszawsko-Petersburskiej w 1862 roku. Wydarzenie to pozwoliło to w latach późniejszych przyspieszyć rozwój wsi i ściągnąć na te rolnicze tereny nawet ciężki przemysł.



W latach 1887-1893 Małkinia dodatkowo stała się istotnym węzłem kolejowym, za sprawą oddania do użytku dodatkowego połączenia do Ostrołęki, oraz Siedlec. Do dzisiaj na tym kolejowym osiedlu zachowało się kilka budynków z czasów carskich. Z najważniejszych warto wymienić Budynek poczty z 1862 roku, oraz drewniane i murowane baraki kwaterujących tutaj kolejarzy. W 1909 roku zbudowano przy stacji murowany neogotycki kościół, który wygląda jakby pierwotnie miał być świątynią protestancką. Z historycznych kwestii warto jeszcze wspomnieć o strasznej roli Małkini podczas drugiej wojny światowej. Niemcy wykorzystali istniejącą tutaj stację przy transporcie żydów, do ulokowanego nieopodal (po drugiej stronie Bugu) obozu zagłady w Treblince. W KL Treblinka zamordowano około miliona osób, a wielu ze skazanych zmuszano do pracy przy przetaczaniu wagonów na węźle w Małkini.
Torowisko w Małkini.
Dworzec.
Perony.
Pobliskie typowo kolejowe zabudowania.
Budynek poczty - najstarszy w Małkini.

Data otwarcia lini Warszawsko-Petersburskiej.
Carska zabudowa przy stacyjna.
Baraki kolejarskie w nowym wydaniu.
Drewniane baraki. 
Detal baraków.
Kościół z 1909 roku.

Stary przykościelny budynek (plebania?)
Detale kościoła.
Małkinia Górna przedzielona jest torowiskami, przez co jednocześnie rozbudowywała się w kilku kierunkach. Dzisiaj skutkuje to tym, że wieś jest bardzo rozciągnięta. W kierunku wschód-zachód w linii prostej liczy niemal pięć kilometrów. Według Wikipedii  osada ta liczy obecnie 5199 mieszkańców. Dla wielu osób dużym zaskoczeniem może wydawać się istnienie w tej "wsi" pięcio kondygnacyjnychh bloków w liczbie kilkunastu sztuk. Mamy zatem do czynienia z prawdziwie "wiejskim blokowiskiem". Podobno uzyskanie praw miejskich to dla Małkini czysta formalność, ale nie wszystkim byłoby to na rękę, dlatego nie planuje się zmiany jej statutu.
Widok jak na Brudnie

Własne przyblokowe ciepłownie węglowe.
Do osiedla wkraczają już nowoczesne panele słoneczne.
W lasku przy blokach jest cmentarz z okresu wojny 1920 roku. 

W tej rozległej wsi powoli kształtuje się coś w rodzaju centrum wraz z rynkiem...
...do którego przylega nowo wybudowane centrum handlowe:).
Oczywiście sam fakt istnienia linii kolejowej nie stworzyłby tutaj takiego wielkiego osiedla. Główną przyczyną intensywnego zaludnienia się Małkini była budowa fabryki materiałów azbestowo-cementowych "Izolacja" w 1972 roku. Ogromne kominy z tych zakładów widoczne są z bardzo daleka. Obecnie nadal w tym kombinacie zatrudnia się znaczną cześć tutejszych mieszkańców, jednak już nie produkują szkodliwego azbestu, ale wełnę mineralną.
W tle widoczne są fabryczne kominy dawnej azbestowni.

Na koniec zaprezentuję jeszcze serię zdjęć tutejszego drewnianego budownictwa. Nie zapominajmy, że jesteśmy na wschodzie :).


Symbolika solarna nad werandą. 

Bardzo popularny typ tutejszej zabudowy.


Chata konstrukcji zrębowej.

środa, 15 października 2014

Nur

Nur to dawne miasto leżące na wschodnich rubieżach województwa mazowieckiego. Po inkorporacji  Księstwa Mazowieckiego w 1526 roku ziemie te weszły w skład polskich dóbr królewskich i swój złoty wiek przeżywało właśnie wówczas. Miejscowi bogacili się wtedy na handlu zbożem z kupcami gdańskimi, gdyż pobliska rzeka Bug umożliwiała im łatwy transport tego produktu nad samo morze Bałtyckie.

Centrum Nura


Prawa miejskie Nur stracił w 1869 roku jako konsekwencja udziału mieszkańców w powstaniu styczniowym. Obecnie odzyskanie dawnego przywileju nie wchodzi już w grę. Dziś Nur liczy tylko około 700 mieszkańców. Osada systematycznie się wyludnia, a większość tutejszych trudni się wyłącznie rolnictwem. Piękną pozostałością po miejskiej przeszłości jest jednak długi prostokątny rynek.

Odnowiony Rynek.
Przy sklepikach obok rynku.
"Dworzec" PKS.
Mapa Nura
Mapa gminy
Jak przystało na miejscowość wschodniej Polski, zabudowa jest tutaj przeważnie drewniana. Ciąg architektoniczny budynków z tego naturalnego surowca został nawet wpisany (jako całość) do rejestru zabytków.

Jak okiem sięgnąć większość budynków jest drewniana. 
Stara chatka-sklep przy rynku. 
Dworkowa miejska architektura sprzed wojny.
Główna droga relacji Małkinia-Ciechanowiec odchodząca od rynku.
Generalnie Nur nie ma w sobie wielu atrakcji turystycznych. Z najciekawszych rzeczy jakie można w nim zobaczyć to wspomniana drewniana zabudowa. Ciekawostką jest natomiast zachowany do dzisiaj budynek dawnej mykwy. Dla potencjalnych gości gmina przygotowała punkt widokowy na rzekę Bug. Dzięki niemu możemy zaobserwować jak bardzo wysoki jest brzeg rzeki po stronie Nura.

Z lewej widoczny jest budynek dawnej mykwy.
Idąc nad Bug stąpamy po "mini deptaku".
Punkt widokowy na Bug.
Mogli by jednak bardziej przystrzyc drzewa.
Ścieżka prowadząca nad samą rzekę.
Jak w każdej miejscowości gminnej tak i w Nurze znajdziemy kościół. Murowana budowla została tutaj po raz pierwszy wniesiona w 1870 roku w stylu neogotyckim. Niestety w 1944 roku Niemcy ją zburzyli i obecnie w jej miejscu stoi już powojenna wersja świątyni. Niestety odbudowany obiekt nie sprawia dla mnie najciekawszego widoku .
Odbudowany kościół.

Klimatyczne otoczenie Kościoła.


Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...