Gdańsk Oliwa

Dzisiejsza północna dzielnica Gdańska - Oliwa do 1926 roku stanowiła niezależne miasto. Stara osada skupiona wokół klasztoru Cystersów oraz młynów ustawionych na Potoku Oliwskim, w XIX wieku gwałtownie przyspieszyła swój rozwój i uzyskała prawa miejskie w 1874 roku. To co skusiło mnie do odwiedzenia tego miejsca, to duża ilość historycznych obiektów z przełomu wieków XIX i XX. Oliwa w 1945 roku nie została bardzo zniszczona, z rąk sowietów podpalono tylko kilka ważniejszych budynków.

Dawna Oliwa to miasto bez wyodrębnionego rynku charakterystycznego dla starszych miasteczek, lokalizowanych na prawie chełmińskim czy magdeburskim. Tutaj rynek wywodzi się ze wsi w stylu ulicówki, a zatem ciągnie się wzdłuż głównej ulicy, która w swojej zachodniej części nosi nazwę "Stary Rynek Oliwski" i przechodzi w ulicę "Opata Jacka Rybińskiego". Zabudowa w ciągu tej drogi w 90% przedstawia przedwojenne style architektonicznych z murem pruskim i secesją na czele. Warto wspomnieć, że wzdłuż tego głównego ciągu komunikacyjnego płynie Potok Oliwski, który stanowił podstawę dla wielu młynów. Do dzisiaj reliktem po nich są występujące co kilkaset metrów spiętrzenia i oczka wodne. 

Stary Rynek w Oliwie

Stary Rynek w Oliwie

Widok na wschód od starego rynku

W kierunku zakonu Cystersów

Mostek nad Potokiem Oliwskim

Staw Młyński, widok na starą Oliwę

Wiosenne zarośla przy Potoku Oliwskim

Najstarszymi zabytkami w Oliwie jest zakon cystersów (XVI w.) oraz związany z nim dom bramny (XVII w.). Celem turystów jest również ogród botaniczny założony w 1912 roku. Zachęcam jednak by na tych obiektach nie poprzestać i zobaczyć także inne rejony Oliwy. Stary rynek to zabudowa około 100 letnia, wraz z bogato zdobioną architekturą tamtego okresu. Idąc dalej na południe spotkamy już zabudowę willową charakterystyczną dla okresu Wolnego Miasta Gdańska. szczególnie polecam przejść się ulicą Leśną, której nawierzchnią wciąż są kamienie polne. Uliczka ta prowadzi do danego kościoła protestanckiego, który miał być równowagą katolickiego klasztoru dominującego nad północną częścią Oliwy. Ten neogotycki kościół był budowany od 1900 do 1920 roku w hołdzie  za zwycięstwo nad Francją w wojnie Francusko Pruskiej  z lat 1870-71. Jego strzelista wieża stanowi charakterystyczny punkt orientacyjny okolicy i nadaje Oliwie klimat niemieckiego miasteczka.

Dom Bramny na Starym Rynku

Kiedyś stanowił bramę wjazdową do zakonu cystersów.

Zabudowania klasztoru od ulicy Cystersów.

Stare drzewa i domy przy ulicy Cystersów.

Za ogrodem botanicznym, w tle widok, na bardzo ciekawą kamienicę z pierwszej dekady XX wieku.

Ulica Leśna.

Wiejski bruk, a w tle dawny kościół ewangelicki.

Wchodzimy w klimatyczną strefę Wolnego Miasta.

Duże wille z lat 1910-1930.

Surowy detal.

...

Góra Pachołek, na której do 1945 roku znajdowała się murowana wieża widokowa.

Wieża kościoła poewangelickiego w różnych ujęciach.

 

 

W Oliwie, gdzie by nie spojrzeć to w tle będzie historyczna architektura.