Dzierzgoń

Dzierzgoń to małe 5 tysięczne miareczko w powiecie sztumskim w województwie pomorskim. Historycznie wraz z pobliskim Malborkiem stanowi część Pomezanii lub jak kto woli Prus Zachodnich. Do Dzierzgonia nie jest łatwo trafić. Międzywojewódzkie drogi omijają go z daleka. Jednak ja przejeżdżałem przez niego kilkakrotnie przypadkowo. Raz łapiąc PKS z Gdańska do Płocka, wówczas autobus przebija się ok 7 godzin przez wszystkie powiaty i miasteczka leżące w prostej na południe ku Płocku. Drugi raz jechałem przez to miasto próbując ominąć korek z Elbląga do Nowego Dworu Gdańskiego spowodowany przez koniec letniego długiego weekendu. Za każdym przejazdem fascynowała mnie "serpentyna" jaką trzeba było pokonać w centrum miasta, oraz specyficzna nowoczesna architektura przeplatana gotykiem. W końcu postanowiłem raz zatrzymać się w Dzierzgoniu i zbadać co kryje ten stary krzyżacki gród. 

Dzierzgoń leży już poza żuławami w paśmie ciekawego pogórza.

Główny kościół Dzierzgonia jest przylepiony do góry zamkowej.

Spora różnica poziomów, bloczki vs dojazd do kościoła.

Tereny Dzierzgonia to jedne z pierwszych jakie podbili Krzyżacy, tuż po ich sprowadzeniu w 1230 roku. Dlatego prawa miejskie tego grodu datowane są już na 1290 rok. Po pokoju toruńskim w 1466 roku Dzierzgoń znalazł się po polskiej stronie i wszedł w skład województwa malborskiego, wówczas nazywał się Kiszpork co było spolszczoną nazwą niemieckiego Christburg.

Gotycki kościół z pobliskimi zabudowaniami przytulonymi do góry przetrwały wyczyny czerwonoarmistów.

Wieża kościoła.

Alejka okrążająca kościół na sztucznym podwyższeniu.

Kapliczka na jednym z rogów podwyższenia.

Zachowana zabudowa pod górą zamkową.

Widok kościoła przez drzewa od strony góry zamkowej.

Na Górze zamkowej w 2010 z rewitalizowano park miejski. 

Zamek w Dzierzgoniu nie istnieje już od dawna. Był kilkakrotnie palony i niszczony, w końcu rozebrany. Przebywał w nim sam Władysław Jagiełło podczas marszu na Malbork. Już w średniowieczu zamek ten stracił znaczenie na rzecz twierdzy w pobliskim Przezmarku (również polecam odwiedzić). Nie wiadomo jak zamek wyglądał w przeszłości. Dziś można oglądać tylko jego fundamenty, które pozostały odkryte po ostatnich badaniach archeologicznych. Wiadomo jednak, że był to jeden z najstarszych zamków jakie Krzyżacy wznieśli w trakcie swoich krucjat. 

Po drugiej stronie góry znajduje się osiedle Władysława Jagieły wybudowane pod koniec lat 80. w stylu zamkowym :)

Wieża ciśnień góruje nad miastem i ruinami. 

Wieża ciśnień w Dzierzgoniu, choć z pozoru wygląda na budowlę wzniesioną stosunkowo niedawno, to naprawdę jest z 1927 roku. Wojnę przetrwała niewzruszona. Stanowi przykład architektury modernistycznej. Kiedy była stawiana zastąpiła drewnianą wieżę widokową. Podobnie jak jej poprzedniczka, na ostatnim piętrze posiada taras widokowy. Niestety nie można tam wejść.

W stosunku do góry zamkowej równolegle znajduje się góra cmentarna z zabytkową kaplicą.

Jeszcze jeden rzut oka na modernistyczną wieżę.

Widok na miasto z góry zamkowej.

Bloczki zastąpiły w latach 70. puste pola po rozebranej starówce.

Herb Dzierzgonia w parku.

Jadąc od Malborka kierowcy otrzymują taki widok na centrum.

"Starówka"

Jeden z nielicznych, ocalałych budynków starego miasta.

Kościół od dołu.

Tutaj przed wojną znajdował się rynek.

Ratusz w Dzierzgoniu.

Budynek dawnego młyna na rzece Dzierzgoń.

"Stare miasto" od strony rzeki, jak widać starych budynków w tej części po prostu nie ma, 75% zabudowy podczas wojny zniszczono. Ostałe kamienice zaś rozebrano na cegły.

Za rzeczką XIX wieczna zabudowa  ocalała w większym stopniu.

Ciekawa kamienica

Centrum z dalszej perspektywy. Trzeba przyznać, że bloczki próbują chociaż imitować kamienice.

Klimat pruskiego miasteczka

Przedwojenna kostka brukowa wciąż obecna na wylocie na Iławę.

Polecam wszystkim przejażdżkę po zapomnianych pruskich drogach, dużo zakrętów, górek, lasów, jezior i przede wszystkim historyczny klimat!